Κλιματικός νόμος: Ο δρόμος για κλιματική ουδετερότητα περνά μέσα από την κλιματική δικαιοσύνη

Το σχέδιο για τον πρώτο ελληνικό κλιματικό νόμο βρέθηκε σε διαβούλευση μέχρι τις 28 Ιανουαρίου. Πρόκειται για μια προσπάθεια της Ελληνικής Πολιτείας να κινηθεί προς την κατεύθυνση μιας βιώσιμης, δίκαιης και οικονομικά αποδοτικής μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα.

Η ActionAid συμμετείχε στη δημόσια διαβούλευση καταθέτοντας τα σχόλιά της τα οποία επικεντρώθηκαν στην απουσία προβλέψεων για την κάλυψη κοινωνικών ζητημάτων που αναμένεται να προκύψουν στον δρόμο προς την κλιματική ουδετερότητα. Πιο συγκεκριμένα, η ActionAid εκτιμά πως ενώ στόχος του κλιματικού νόμου είναι να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση μέσα από ένα συντεταγμένο πλαίσιο συνεκτικών πολιτικών που θα αναδεικνύει μεταξύ άλλων και τις κοινωνικές πτυχές του ζητήματος, αυτές δεν αναλύονται όσο θα έπρεπε. Η κλιματική κρίση σίγουρα δεν έχει μόνο περιβαλλοντική και οικονομική πτυχή, καθώς αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό θέμα που επηρεάζει τη ζωή κοινοτήτων και ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη. Για τον λόγο αυτό η ανάδειξη και η κατανόηση της έννοιας της κλιματικής δικαιοσύνης είναι κρίσιμη.

Ως κλιματική δικαιοσύνη ορίζεται η ανάληψη της ευθύνης για την κλιματική κρίση από τα ισχυρότερα κράτη. Είναι δεδομένο πως τα λιγότερο ισχυρά κράτη και πολλοί ευάλωτοι πληθυσμοί αντιμετωπίζουν άμεσα ή έμμεσα τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης χωρίς να είναι σε θέση να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα μετριασμού τους, ενώ ταυτόχρονα τα ισχυρά κράτη συνεχίζουν δράσεις και πρακτικές που χειροτερεύουν την κατάσταση. Η άνιση κατανομή του πλούτου και της ευθύνης ανάμεσα στα ισχυρά και λιγότερο ισχυρά κράτη οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερες ανισότητες, με τους ευάλωτους πληθυσμούς να καλούνται να αντιμετωπίσουν τις καταστροφικές πολλές φορές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος για τη ζωή τους και την περιουσία τους.

Παράλληλα, η κοινωνική πτυχή της κλιματικής κρίσης συμπεριλαμβάνει την εκτίμηση των επιπτώσεών της σε έμφυλα ζητήματα, καθώς και στην προσπάθεια για διαθεματικότητα. Μία βιώσιμη, δίκαιη και οικονομικά αποδοτική μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα θα πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει τη συμμετοχή των πολιτών σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων και κυρίως τη συμμετοχή των νέων μέσα από τοπικά συμβούλια και άλλες πλατφόρμες, ώστε να μπορέσουν να είναι οι ίδιοι πρωταγωνιστές στη διαμόρφωση ενός μέλλοντος βιώσιμου και δίκαιου για όλους τους ανθρώπους. Η κλιματική δικαιοσύνη είναι απαραίτητο να κατανοηθεί σαν έννοια και να μετατραπεί σε μετρήσιμο στόχο μέσα από σχετικές προβλέψεις στον κλιματικό νόμο.

Η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα, μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την κλιματική δικαιοσύνη, τη συμμετοχικότητα, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την πραγματική αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των επιπτώσεών της και την αντίληψη του πόσο αλληλένδετος είναι ο κόσμος.