Dyskusja panelowa online na temat zmian klimatycznych i zdrowia publicznego / #KlimatNaZmiany

12 listopada YEE współorganizowało drugie webinarium z serii #KlimatNaZmiany, razem z European Environmental Bureau oraz Youth4Nature, tym razem na temat zmian klimatycznych i zdrowia publicznego. Czym jest koncepcja zdrowia planetarnego i w jaki sposób zmiany klimatu wpływają na nasze zdrowie?

Projekt „Klimat na zmiany” to ogólnoeuropejska kampania na rzecz budowania lepszej przyszłości dla migrantów klimatycznych, którzy są ludzką twarzą zmian klimatu. Webinarium było okazją do zapoznania się ze spostrzeżeniami dotyczącymi istotnych powiązań między zdrowiem planety a naszym własnym zdrowiem fizycznym i psychicznym. Jeśli nie mogliście uczestniczyć w dyskusji, możecie obejrzeć ją tutaj albo przeczytać poniższe streszczenie. A jeśli udało wam się do nas dołączyć i chcecie dowiedzieć się więcej na ten temat, poniżej zebraliśmy dla was dodatkowe źródła, do których warto sięgnąć!

Webinarium moderowała Chloé Brink, nasza koordynatorka ds. rzecznictwa młodzieży, która pomagała pokierować dyskusją uczestników i uczestniczek. Mówczynie odwoływały się do swoich doświadczeń i wiedzy, przedstawiając niezwykle ciekawe przemyślenia na temat związków między zmianami klimatycznymi a kwestiami nierówności płciowych i ekonomicznych czy dotyczących zdrowia psychicznego.

Pierwsza zabrała głos Vijoleta Gordeljevic, obecna koordynatorka ds. zdrowia i zmian klimatycznych w Health and Environment Alliance (HEAL). W swoim wywodzie – bardzo jasnym, a jednocześnie aż gęstym od informacji – przedstawiła w ogólnym zarysie wpływ zmian klimatu na kwestie zdrowotne. Zwróciła uwagę, że chociaż zmiany klimatyczne nie są ewidentnym zagrożeniem dla zdrowia, ich pośrednie skutki obejmują zwiększone ryzyko wielu chorób, niewydolności serca i układu krążenia oraz niedożywienia, zarówno w wyniku subtelnych zmian, takich jak wzrost temperatur, jak i ekstremalnych zjawisk pogodowych w rodzaju powodzi. Nawet w Europie 790 tysięcy ludzi rocznie umiera z powodu zanieczyszczenia powietrza! Podkreśliła jednak także, że można wiele wygrać dla zdrowia publicznego, przeciwdziałając zmianom klimatu. Odchodzenie od paliw kopalnych i ograniczanie ilości jedzonego mięsa pozwoli zredukować emisje gazów cieplarnianych, a także znacznie poprawi ludzkie zdrowie.

Drugą mówczynią była dr Kathleen Mar, liderka ClimAct w IASS Potsdam i starsza specjalistka w Women Leaders for Planetary Health. Wyjaśniła, że skutki zmian klimatu są zgenderyzowane: dotkliwiej odbijają się na kobietach i dziewczynkach. Takie zjawiska jak powodzie lub susze pogarszają ubóstwo kobiet i zwiększają ich obciążenie nieodpłataną pracą domową i opiekuńczą, która na ogół spada głównie na kobiety. Jednak, podobnie jak wcześniej Vijoleta, Kathleen starała się podkreślić pozytywną stronę tej tendencji – chociaż kobiety są dziś wykluczane z działalności gospodarczej i procesów decyzyjnych, to jeśli zmienimy ten stan rzeczy, możemy tylko zyskać spore zasoby w walce ze zmianami klimatu. Dlatego rozwiązania wymierzone w zmiany klimatyczne muszą być także sprawiedliwe w kwestiach płci – powinny dążyć do zapewnienia równego dostępu i korzyści dla kobiet oraz do zmniejszenia ich obciążenia nieodpłatną pracą lub wprowadzenia za nią wynagrodzeń.

Następnie zabrała głos Pearl Anne Ante-Testard, współzałożycielka PlaHNet i doktorantka w Conservatoire National des Arts et Métiers. Zaczęła od wyjaśnienia fundamentalnej koncepcji zdrowia planetarnego – jak to pięknie ujęła: „Bez zdrowej planety nie będziemy mieć zdrowych ludzi – a więc w tym sensie traktujemy planetę jak pacjentkę”. W tym holistycznym podejściu chodzi o uświadomienie sobie, że zdrowie ludzi jest całkowicie zależne od zdrowia otaczających nas systemów przyrody. Zagadnienie zdrowia planetarnego obejmuje wiele różnych dziedzin akademickich, które zbiegają się w tym punkcie. Zachęca się zwłaszcza przedstawicieli medycyny do proaktywnego przyglądania się takim obszarom jak ekologia, aby przygotować się zawczasu na problemy zdrowotne wywołane zmianami klimatu – jak to mówią, lepiej zapobiegać niż leczyć!

Na koniec wysłuchaliśmy Ruby i Christabel Reed, współzałożycielek i dyrektorek Advaya, globalnej platformy doświadczeń transformacyjnych i alternatywnej edukacji.

Ruby mówiła o tym, że aby walczyć ze zmianami klimatu, musimy całkowicie przekształcić systemy dominacji nad środowiskiem, które są powodem tych zmian. Musimy wrócić do paradygmatu partnerstwa, koncentrującego się na tym, że im bardziej pielęgnujemy i żywimy nasze społeczności i środowiska, tym bardziej one w zamian żywią nas. Następnie Christabel zaprezentowała pozytywne strony angażowania się w ten rodzaj aktywizmu, od budowania dobrostanu społeczności i ekosystemu, po tworzenie dobrostanu jednostek. Wśród jej licznych propozycji znalazły się demokracja partycypacyjna i wspieranie lokalnych inicjatyw, a także dziewięć wskazówek, jak poprawić zdrowie psychiczne w obliczu ekoniepokoju (zwanego też lękiem ekologicznym), który mogą odczuwać zwłaszcza młodzi ludzie – radziła m.in. kontakt z naturą i praktykę medytacyjną.

Przez pozostałą część webinarium nasze panelistki i paneliści rozmawiali ze sobą, a następnie odpowiadali na pytania od licznych uczestników i uczestniczek, zagłębiając się w poszczególne tematy. Jednym z najbardziej fascynujących aspektów było tutaj to, jak często mówczynie niezależnie wciąż wracały do tych samych motywów. Wszystkie były zgodne, że skutki zmian klimatycznych, w tym także ich wpływ na zdrowie, najdotkliwiej odczuwają osoby najbardziej na nie narażone, najwrażliwsze czy najsłabsze, a Pearl podkreśliła, że dzieje się to zarówno na poziomie krajowym, jak i globalnym. Powracała też kwestia wzajemnych powiązań między zmianami klimatycznymi i zdrowiem publicznym – ale także kwestiami płci, wpływu na młodzież itd. – oraz potrzeby zrozumienia, że rozwiązania muszą to także odzwierciedlać i być w pełni inkluzywne (włączające) na każdym etapie. Wszystkie mówczynie zawsze wracały do konsekwencji prezentowanych przez nie twardych danych dla konkretnych działań, tworząc w ten sposób wydarzenie jednocześnie kształcące i inspirujące.

Webinarium albo to streszczenie narobiły ci apetytu na więcej? Zacznij od tych materiałów o wpływie zmian klimatu na zdrowie!

Chcesz poznać więcej konkretnych faktów na temat tego, co zmiany klimatyczne naprawdę oznaczają dla zdrowia? Nie ma w tych sprawach większego autorytetu od samej WHO (Światowej Organizacji Zdrowia)!

Kathleen przypomniała nam, że jeśli chodzi o zmiany klimatu, kobiety są nie tylko ofiarami, ale także liderkami! Posłuchaj o ich doświadczeniach z pierwszej ręki w tym podcaście.

Grupa PlaHNet, do której należy Pearl, prowadziła ostatnio webinaria na te tematy – obejrzyj je, żeby dowiedzieć się więcej o zdrowiu planetarnym.

Wśród porad na temat indywidualnego dobrostanu Christabel wspominała także, żeby nauczyć się cieszyć naturą i polecała wystąpienie Jona Younga na TED.

Młodych ludzi coraz częściej dręczy „ekoniepokój” – przeczytaj artykuł ekspertki Caroline Hickman o tym, jak można sobie z nim poradzić.

A może, tak jak my, jesteś maniaczką, maniakiem polityki i strategii? Różne ciała ONZ opracowały ten wpływowy dokument dotyczący koncepcji „jeden świat, jedno zdrowie” – podobnej do zdrowia planetarnego.

Źródło: Yeenet